Nadat je de antwoorden op de deelvragen hebt beschreven, is het tijd je onderzoeksvraag te beantwoorden. Probeer dit zo beknopt mogelijk doen. Idealiter beschrijf je het uiteindelijke antwoord op de hoofdvraag in één zin. Stel dat de onderzoeksvraag is “Wat is het effect van inkomen op geluk en wat is de modererende rol van geslacht in deze relatie?”, dan zou het antwoord als volgt geformuleerd kunnen worden: “Er bestaat een positieve relatie tussen inkomen en geluk en deze positieve relatie is sterker voor mannen dan voor vrouwen”. 

Nadat je de hoofd- en deelvragen hebt beantwoord pak je terug op de literatuur. Je vergelijkt de uitkomsten uit jouw onderzoek, met de bevindingen in eerder onderzoek. Komen jouw bevindingen overeen met de literatuur? Of is er juist sprake van tegengestelde resultaten? Let erop dat je hierbij alleen refereert naar bronnen die in je literatuuronderzoek/theoretisch kader al genoemd zijn. Je noemt geen nieuwe bronnen in de conclusie. 

Meer informatie over de individuele begeleiding van Afstudeerbegeleider? Neem hier een kijkje! Of heb je meer interesse in het na laten kijken van je scriptie? Dat kan natuurlijk ook, check deze pagina voor meer informatie over onze scriptie nakijkservice. 

Ten eerste is het belangrijk dat je goed let op de structuur van de tekst. Je conclusie moet helder zijn en de lezer moet niet hoeven zoeken naar wat nu precies de antwoorden op de hoofd- en deelvragen zijn. Maak daarom van te voren een tekstplan; hoeveel alinea’s gebruik je voor de conclusie en wat is de functie van elke alinea? Hieronder een voorbeeld:

1. Alinea 1: Inleiding van de conclusie en herhalen onderzoeksvraag.
2. Alinea 2: Conclusie deelvraag 1.
3. Alinea 3: Conclusie deelvraag 2.
4. Alinea 4: Conclusie deelvraag 3.
5. Alinea 5: Conclusie hoofdvraag .

Ten tweede is het belangrijk dat je je in de conclusie van je scriptie alleen baseert op informatie die eerder in de scriptie terug te vinden is. Zo haal je geen nieuwe theoretische bronnen aan en presenteer je geen nieuwe resultaten uit bijvoorbeeld een interview of enquête. 

Ten derde is het bij het schrijven van de conclusie (en eigenlijk de gehele scriptie) belangrijk dat je je bewust bent van je schrijfstijl. Naast het feit dat je natuurlijk de academische schrijfstijl gebruikt, is het ook belangrijk om je bewust te zijn van het verschil tussen operationeel en theoretisch schrijven.

Operationeel schrijven heeft betrekking op een schrijfstijl waarbij je onderzoeksjargon gebruikt. Je gebruikt daarbij woorden als ‘significant’, ‘populatie’, ‘questionnaire’, ‘t-test’, ‘gemiddelde’, et cetera. De operationele schrijfstijl past bij de hoofdstukken Methode en Resultaten. In de rest van de scriptie (Inleiding, Theoretisch Kader, Conclusie, Discussie) hanteer je een theoretische schrijfstijl. Hierbij wordt het onderzoeksjargon vertaald naar ‘gewone mensentaal’. Zo zeg je bijvoorbeeld ‘personen’ in plaats van ‘respondenten’, of ‘stijging’ in plaats van “significant effect’. In de conclusie maak je dus gebruik van de academische, theoretische schrijfstijl. 

Zie hieronder een voorbeeld van ongeveer dezelfde zin, in operationele schrijfwijze en theoretische schrijfwijze:

• Operationeel: “De respondenten in groep A (mannen) scoren significant hoger op de variabele ‘extraversie’  dan de respondenten in groep B (vrouwen). 
• Theoretisch: Uit het onderzoek blijkt dat mannen extraverter zijn dan vrouwen.

Ten vierde is het belangrijk dat je je scriptie krachtig afsluit. Soms volgt na de conclusie nog een Discussie en Aanbevelingen hoofdstuk, maar in sommige gevallen is de Conclusie ook daadwerkelijk het laatste hoofdstuk van de scriptie. Zorg in dat geval voor een krachtige afsluiter. Een mooie manier om dit te doen is door in je laatste zin te verwijzen naar de titel van je scriptie of het begin van je afleiding. Zo maak je je verhaal als het ware ‘rond’.

Het schrijven van de conclusie is lastiger dan het klinkt. Je hebt namelijk een goed overzicht van de resultaten nodig. Dit kan nog een behoorlijke opgave zijn, omdat al die enquête en interviewresultaten je op een gegeven moment kunnen gaan duizelen. Wat is nu de kern? En welke resultaten zijn nu daadwerkelijk relevant in de beantwoording van je hoofd- en deelvragen? 

Afstudeerbegeleider kan je hierbij helpen. Samen kijken we naar je resultaten en door jou veel vragen te stellen zorgen we ervoor dat je weer inzicht krijgt in welke resultaten nu daadwerkelijk input vormen voor de beantwoording van je vragen. Het belangrijkste hierbij is dat jij uiteindelijk kort en bondig kan vertellen wat je nu precies hebt gevonden. Als dit gelukt is, gaan we met de tekst aan de slag. We helpen je met het opstellen van een juiste structuur, waarin de lezer snel ziet wat je belangrijkste conclusies zijn.